Skip to main content

Het graf van mijn vader

Mijn belangrijkste reis naar Marokko was 2 jaar geleden. Het was een reis naar het graf van mijn vader.

In 2008 is hij onverwachts gestorven. Amper 54 jaar. Zijn dood sloeg in als een bom. Zijn familie beslisten om hem in Marokko te begraven. Ze regelde alles omdat ze wisten dat mijn broer, zus en ik niet als moslim zijn opgevoed. We hebben een Belgische moeder. De dag na het overlijden werd ik opgebeld. Ik mocht naar Zaventem komen. Mijn vaders kist werd er op het vliegtuig gezet. Tijd voor overleg of bezinning was er niet. Ik heb zelfs niet kunnen voorstellen om hem hier in Antwerpen op de islamitische gronden te laten begraven. Ik was zo ondersteboven van alles wat er gebeurde dat ik niet ben gegaan. Toen heb ik letterlijk losgelaten. Mijn vader  werd 2 dagen na zijn dood  begraven in de bergen van zijn geboortedorp Yajaden, niet ver verwijderd van Tammasint en de stad Al Hoceima.

In 2012 reisde ik met mijn man naar  zijn dorp Yajaden op zoek naar zijn graf. Deze reis naar Marokko en de foto’s die ik maakte is mijn manier om met zijn dood en de gevolgen daarvan om te gaan. De reis bracht me van Nador naar Al Hoceima en verder in de Noordelijke Rif. Zijn graf vinden was niet evident. Mensen van het dorp gidsten ons naar de begraafplaats in de bergen. Een man stapte zelfs even in onze wagen mee om ons te helpen de weg te vinden.

Toen we op de begraafplaats aankwamen werden we verrast dat dit gewoon een prachtig heuvellandschap was met een natuurlijke groei van plantjes en stenen. M'n vader lag hier tussen het groen, zijn graf was niet meer te onderscheiden van de natuurlijke omgeving. Alles gaat in elkaar over.  Mooi, simpel en organisch. Het fysieke van een grafplaats zoals we in België kennen was hier niet meer te ontdekken. Alles werd terug één met de natuur, een erg mooie en troostende gedachte. Ik stond hier bij m'n vader's laatste rustplaats, geen tranen, geen pijn, geen verdriet, maar pure berusting en aanvaarding. Hier ligt hij goed , voor altijd teruggekeerd naar z'n geboortedorp en de mooie landschappen van Yayaden.

 Zonder pijn of verdriet maakte ik een foto of drie van deze plek en kon ik zo zijn rustplek als foto meepakken richting België. Deze plek gaf vrede mee, gaf bezinning en de dood werd gewoon een fase in het leven van m'n vader. Hier kon ik eindelijk afscheid nemen van mijn vader.

www.faryda.be

Subscribe to our newsletter