Krachtig en kwetsbaar
Op het eerste gezicht straalt het werk kracht uit, dominantie zelfs. U denkt allicht dat het over een adelaar met gespreide vleugels gaat, een machtssymbool uit de Europese geschiedenis en symbool voor het Amerikaanse vrijheidsideaal.
Maar algauw blijkt dat het helemaal niet om een adelaar gaat, maar om een watervogel, een aalscholver die de meerpaal als sokkel werd gebruikt. De ruwe huid, de impressionistische afwerking van het langgerekte lijf en de opengewerkte rug geven tonen ook een kwetsbaar wezen.
Op zijn plek aan de Rijnkaai wordt de kwetsbaarheid van het werk in de verf gezet. Hier staat het beeld tussen enerzijds de weidse Schelde en anderzijds industrieel erfgoed.
Videoreportage over de verhuis van het werk naar de Rjinkaai. Door Jess De Gruyter.
Verhuis van het beeld van het Middelheimmuseum naar zijn definitieve plek aan de Rijnkaai. Foto's: Dries Luyten.
De landverhuizers van de Red Star Line
De plek aan de RIjnkaai zorgt voor een nieuwe betekenis voor het beeld. Het staat ook voor de moed (der wanhoop) van het individu, die zich opmaakt voor een lange reis. Miljoenen Europese emigranten zetten hier honderd jaar geleden hun laatste stappen op het oude continent, onderweg naar een onzekere toekomst in Amerika. De grote meerpalen even verderop markeren nog steeds de plaats waar het vlaggenschip ‘Belgenland II’ van de Red Star Line aanmeerde.
Ook de titel van het werk verwijst naar een gevoel van gemis of verlangen, net zoals de migratiethematiek die in het Red Star Line Museum centraal staat. Maar het kan ook om een spreekwoordelijke reis gaan, een symbool voor onze individuele zelfontwikkeling, voor de mens die kracht en broosheid in zich verenigt. Zeker bij jongeren is er vaak de dualiteit tussen willen uitvliegen en beschutting nodig hebben.
Over de kunstenaar
Johan Creten (°1963, Sint-Truiden) werd in België geboren, maar woont en werkt al jaren in Parijs. In de afgelopen dertig jaar werkte hij aan een omvangrijk oeuvre van beeldhouwwerken in keramiek en brons. Voor de presentatie van die werken kiest hij vaak historisch geladen sites zoals een quarantaine in de Middellandse Zee of een ondergronds drinkwaterreservoir uit de Byzantijnse tijd (Istanboel). Hij was de eerste levende Belgische kunstenaar die een solopresentatie kreeg in de Renaissancezalen van het Louvre (Parijs). In 2014 bracht het Middelheimmuseum een overzichtstentoonstelling van zijn werk.